MUTLU BİR GENÇ NASIL YETİŞTİRİLİR ?
Ne zaman terapi odamın kapısından içeri ergenlik çağında bir genç girse ayrı bir heyecanlanıyorum. Çünkü onlarda gördüğüm tutku, meydan okuma ve heyecan bana unuttuğum duyguları ve yaşantıları hatırlatıyor tekrar tekrar. Gözleri ışıl ışıl. Ne kadar da büyük yaşıyorlar duygularını! Çok büyük sevip, çok büyük üzülüyorlar. Hem çok güçlüler hem de bir o kadar kırılgan. Kendilerini o kadar güçlü hissediyorlar ki, tek başlarına kafa tutabilirler bütün dünyaya.
Bu özelliklerin bir yetişkinde olduğunu hayal etsenize. Bir yıl içinde kaç kez onlar gibi sevinçten havalara uçtunuz yüksek kahkahalar eşliğinde? Ne zaman kendinizi onlar kadar güçlü hissettiniz ve onlar kadar cesaretli? Çevrenizdekilerin bakışlarını, düşüncelerini umursamadan sadece şimdiyi düşünerek, içinizden geçeni sonunu düşünmeden yaptığınız kaç anı sayabilirsiniz? Cevaplarınızın çok sınırlı olduğunu tahmin edebiliyorum.
Bunun en önemli sebebi tabi ki nörolojik. Frontal lobun olgunlaşmasıyla davranış ve duygusal tepkilerin denetimi kolaylaşıyor; ergenlikten çıkan genç yetişkinler artık davranışlarının sonucunu düşünerek hareket etmeye başlıyor. Aslında bizim reşit olmak dediğimiz şey de tam olarak bu.
Diğer en önemli sebep ise bir yerlerde kanatlarımız kırılması. Böylelikle yere sert bir iniş yaparız. Vazgeçeriz birçok duygumuzdan, hayallerimizden; içimizdeki her şeyi yapabilecek o güç sönmüş bir balona döner.
Bu yazımda sizlere mutlu bir genç nasıl yetiştirilir, o güç doğru yerlerde kullanılmaya nasıl teşvik edilir bunlardan bahsedeceğim.
Duyulmak haklı olmaktan daha önemlidir.
Duyulmuyorsanız haklı olmanın pek bir önemi yok. Tavsiyenizi dikkate almalarını istiyorsanız, onları duymak – ve duyulduklarını hissettiklerinden emin olmak – çok önemlidir. Ne düşündüklerini , ne istediklerini ve bunun onlar için neden önemli olduğunu duyun. Söyleyecekleri her şeyi duyduktan sonra fikrinizi değiştirmekten korkmayın. Elbette bazen kararınızın doğru olduğundan daha da emin olacaksınız. Tamamen duyulduklarını hissettiklerinde, verdiğiniz karar ne olursa olsun, tamamen bilgilendirilmiş olarak ve tüm ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak verdiğinize güvenmeleri daha olasıdır. Ve hepimizin buna ihtiyacı var.
Çocukluk ve yetişkinlik arasındaki çizgiyi bir atlama ipi olarak kullanacaklarını anlayın.
Bir süre çocukluk ve yetişkinlik arasındaki çizgiyi bir atlama ipi olarak kullanacaklar. Çizginin hangi tarafından hareket etmeleri gerektiği konusunda bir anlaşmazlık olduğunda sorunlar baş gösterir. Bağımsızlıklarını isteyecekler, biz biraz kontrol isteyeceğiz. Sorumluluk almaya başladıklarını görmek isteyeceğiz, henüz bunu üstlenmeye hazır olmayacaklar.
Bakın, çok kafa karıştırıcı! Sabırlı olun ve yapmaları gerekeni yapacak kadar kendilerine güvenmeleri için ihtiyaç duydukları şeyi; bilgi, rehberlik, destek verin. Bazen işler bize kolay ve apaçık görünür ama ergenlik ormanının ortasından bakıldığında her şey o kadar basit olmayabilir.
Onlara özgürlük vermek sizin göreviniz. Bu konuda güvenilir olabileceklerini kanıtlamak onların işi.
Ebeveynler olarak, onlara daha fazla özgürlük tanıyarak onların bağımsızlığa doğru ilerlemelerini desteklemek bizim elimizde. Yine de bu özgürlük konusunda kendilerine güvenilebileceğini bize kanıtlamak onların işi. Onlara ne kadar güvenebilirseniz, onlara o kadar fazla özgürlük verebilirsiniz, bu yüzden doğru şeyi yapmak onların çıkarınadır. Bunu yapmanın birkaç yolu var. Onlardan şunları isteyin:
• Her zaman olacaklarını söyledikleri yerde olsunlar. Plan değişirse, size haber vermeleri gerekir. Size haber verirlerse, minnettar olun.
• Her zaman iletişim kurulabilir olduğundan emin olun. Telefonlarını açık bıraksınlar ve ararsanız veya mesaj atarsanız, mümkün olan en kısa sürede yanıt vermeleri gerekir. Karşılığında, yalnızca ihtiyacınız varsa onlarla iletişim kurmayı kabul edin. Onlara yer açın.
• Potansiyel olarak başlarını belaya sokabilecek olsa bile dürüst olsunlar. Karşılığında, anlayışlı olun ve eğer dürüstlerse, bırakın bunun ödülü daha hafif bir ceza olsun ya da belki hiç ceza olmasın. Sizi hayal kırıklığına uğrattıklarını bilmek yeterli olacaktır. İlişkiniz ve onların güvenliği için en önemli şeylerden biri, size karşı dürüst ve açık olmalarıdır. Gerçeği söylediklerinde veya açıldıklarında sert sonuçlar varsa bunun olma olasılığı daha düşüktür. Disiplin öğretmekle ilgilidir, cezalandırmakla değil.
Davranışlarıyla Karşılamaya Çalıştıkları İhtiyacı Anlayın.
Ergenlik döneminde gençler meydan okuyabilir, sınırları zorlayabilir, riskli davranışlarda bulunabilir, geri çekilebilir, düşmanlık gösterebilir ve liste uzar gider. Ebeveynler olarak anlamamız gereken şey, insanların sadece ihtiyaç duyduğu şeyi yaptıklarıdır. Siz, ben, gezegendeki herkesin yaptığı şey belirli bir düzeyde ihtiyacı karşılamaya yöneliktir. Bu her zaman doğru seçimi veya davranışı yaptığımız anlamına gelmez tabi ki. İhtiyacı anlamadan davranışla uğraşmak (cezalandırarak veya görmezden gelerek) karşılanması için baskı yapmaya devam edecek daha güçlü bir ihtiyaç şeklinde açık bir boşluk bırakır. Belki de ergenlik çağındaki çocuğunuz bilgisayarda çok fazla zaman harcıyor ve okul ödevlerine yeterince zaman ayırmıyor. Belki de onları sigara içerken yakaladınız. Tüm bu davranışlar doğru değil elbet, ancak hepsi bir ihtiyacı karşılıyor. Davranış işlevsiz olabilir ama ihtiyaç asla değildir.
• Bir süreliğine dünyadan kaçma ihtiyacı (bu ihtiyacı internette, odalarında çok fazla zaman geçirerek, ev ödevlerinden ve sorumluluktan kaçınarak karşılamaya çalışabilirler);
• Onaylanma ihtiyacı (bu, onlara ait olacakları bir yer veren, kendilerini önemli hissettiren, aileden bir kimlik veya bağımsızlık kazanmalarına yardımcı olan bir kalabalık tarafından baştan çıkarılmalarına yol açabilir);
• Sizden bağımsız hissetme ihtiyacı (tartışma, düşmanlık, meydan okuma).
Bunların hepsi, onları karşılamak için fevkalade dağınık yöntemler gerektirse bile, geçerli ihtiyaçlardır. Çocuğunuz kötü davrandığında, karşıladığı ihtiyaca bakın. Bazen böyle hissettirse de, gençler sizi üzmek için ellerinden geleni yapmazlar. Aptal değiller ve sizi yabancılaştırmanın kendi çıkarlarına olmadığını biliyorlar. Yine de bazen, karşılamaya çalıştıkları ihtiyaç, sizin için onaylanma ihtiyaçlarından daha büyük gelebilir. Bu yüzden, sizinle büyük bir tartışmaya gireceğini bilseler bile, yapacaklarını yapıyorlar. Davranışlarını onaylamadığınızı veya davranışlarının sizi hayal kırıklığına uğrattığını, ancak yaptıklarını yapmak için gerçekten iyi bir nedenleri olduğundan şüphelendiğinizi bilmelerini sağlayın. Bazı fikirleriniz varsa, onları ortaya atın ama aynı zamanda sorunla ilgili değerlendirmenize katılmaları gerekmediğini de açıkça belirtin. Kendi başlarına çözmeleri için yol açın, ancak en önemli şey, yol boyunca size gelmelerini sağlamak.
Öğretmek istediğiniz değerlere karar verin
Bu bazen öğretmek istediğiniz davranışlardan bile daha önemlidir. Birçoğu için önemli değerler saygı, dürüstlük, açıklık, nezaket ve dürüstlüktür. Değerleri doğru anlayın, doğru davranış eninde sonunda gelecektir. Ebeveynler olarak işimizin bir parçasıda, öğrenmeleri gereken dersleri öğrenmelerini güvenli ve kolay hale getirdiğimizden emin olmaktır. Dinlemekten çok bağırır ve yönlendirirseniz sizden saygıyı öğrenemezler. Başlarını belaya soktuklarında, size karşı dürüst olmayacaklardır. Her zaman yargılandıklarını hissederlerse nazik ve şefkatli olmazlar. Yanlış yaptığınızı asla kabul etmezseniz, bazen yanlış olmaya açık olmayacaklar. Doğru yaptıklarında onlara haber verin çünkü size haber verseler de vermeseler de onayınız onlar için çok şey ifade ediyor.
Çocuğunuzu ergenlik döneminde yönlendirmeye devam ederken, ne yaşıyor olursanız olun, yalnız olmadığınızı bilin. Ergenlik çağındaki çocuğunuzla olan ilişkiniz, ikiniz de içine girdiğiniz zamankiyle aynı olmayacak, ancak bu ergenliğin olayıdır - onlar sizden öğrenecekler, siz onlardan öğreneceksiniz ve tüm bunların sonunda iki farklı insan ortaya çıkacaktır. Değişiklikleri anlayarak ve güçlü, besleyici, sevgi dolu bir varlık olarak, çocuğunuz gelişecek ve ortaya çıkan yetişkin harika biri olacaktır.
Yorumlar (0)