YAZAR: Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı Dt. BURAK KAPILI

Sabahları dişlerinizde ağrı ile mi uyanıyorsunuz? Güne yorgun ve hâlsiz mi başlıyorsunuz? Bütün gece uykunuzda dişlerinizi mi gıcırdatıyorsunuz? Eğer bu sorulara evet yanıtını veriyorsanız ve güne bu şikâyetlerle başlayarak gün içinde yoğun stres yaşıyorsanız Bruksizm hastası olabilirsiniz. Diş gıcırdatma ve diş sıkma hastalığı olarak bilinen bruksizm,  stresli ve agresif kişilerle; rekabetçi ve mükemmeliyetçi insanlarda daha çok görülüyor. 

İlk kez 1907 yılında tanıtılan bruksizm, genel anlamda fonksiyonel amaca yönelik olmayan diş sıkma ve/veya gıcırdatma olarak tanımlanır. Bruksizm, uyku sırasında ya da gün içinde oluşabilir. Bruksizm tanısı genellikle hastalığın ilerleyen zamanlarına kadar konulamaz; çünkü çoğu insan bu alışkanlığının farkında değildir. Şikâyetler ortaya çıkmadan hastanın bunu fark edebilmesi zordur. Diş sıkmaya gıcırdatma da eşlik ediyorsa çıkan ses etraf tarafından fark edilir. Bruksizm hastaları çoğunlukla; sabah kalkıldığında eklemlerde, çiğneme kaslarında ağrı, baş ve boyuna yayılan ağrı, kulak ağrısı, yorgunluk, yutkunma güçlüğü, dişlerde ağrı veya hassasiyet ve çene ekleminde ses şikâyetiyle doktora başvururlar.

Eğer bruksizm tedavi edilmez ise; ağızdaki diş, dolgu veya porselenlerde kırıklara neden oluyor. Dişleri çene kemiğinde tutmaya yardımcı olan diş destek dokularının zedelenmesine neden olarak, dişlerin kaybedilmesiyle de sonuçlanabiliyor. Ayrıca çene ekleminde zedelenmeye, yeme zorluklarına ve ağız açamamaya kadar sonuçlar ortaya çıkabiliyor. Boyun ve omuzda ağrılara, böylece kas rahatsızlıklarıyla kendini göstererek çabuk yorulmaya da neden olabiliyor. 

DİŞ SIKMA HASTALIĞINDA TEDAVİ

Bruksizm, diş hekimi ve nöroloji, psikiyatri gibi birçok branşın belli seviyelerde ilgilendiği bir rahatsızlıktır. Durum fizyolojikse öncelikle diş hekimi müdahalesi şarttır. Eğer durumda psikolojik bir tablo söz konusu ise psikiyatri ile birlikte diş hekimleri kombine tedavi uygulayabilir.  Diş gıcırdatmasının tedavisinde kullanılan en önemli araç, uyku sırasında dişlerin birbirleri ile temasını engellemek amacı ile üst çene için yapılan sadece dişler üzerine oturan sert şeffaf bir plaktır. Gece plağı denilen bu apareyin tek başına yeterli olmadığı durumlarda bazı ek tedaviler uygulanabilir. Stres terapisi uygulanabilir ya da rahat uyumayı sağlayıcı önlemler alınabilir. Kas gevşetici ilaç uygulaması, maloklüzyona bağlı bruksizm varlığında, hatalı yapılmış diş dolgusu ve kaplamaların yenilenmesi gerekir. Eksik olan dişlerin yerine konulabilmesi ya da aşınmış dişlerin onarılması için protez uygulamaları yapılabilir. Diş sıkma ve gıcırdatma sonucu çene eklemindeki deformasyona bağlı olarak çok ileri safhalarda cerrahi tedavilerde yapılmaktadır. Tüm bu tedavi yöntemlerinin yanında bir de botoks tedavisi uygulanabilir.  Hastaların düzenli diş hekimi kontrolüne gitmeleri oluşabilecek rahatsızlıkların erken teşhis ve tedavisi açısından büyük önem taşımaktadır.